Het interview met Anna

De afgelopen week werd ik vereerd met een bezoek van Anna Książek. In 2008 ontmoette ik haar op de Camino Frances in Spanje tijdens mijn pelgrimage naar Santiago de Compostela. Anna rondde in Polen de studie Psychologie af, besloot in 2015 haar baan en flat op te zeggen om samen met haar Italiaanse vriend Andrea Pucci rond de wereld te reizen en via projecten bij te dragen aan een betere wereld; Exchange the world. Bij Tedx talk verteld zij haar verhaal; kijk op https://www.exchangetheworld.info Tijdens haar bezoek sprak ik met haar over keuzes maken.

Veel jongeren hebben na het voortgezet onderwijs geen idee wat ze moeten studeren. In feite weten ze niet wat voor hen belangrijk is en op welke manier ze betekenis kunnen geven aan hun leven. Hoe was dat bij jou en hoe kijk jij daar tegen aan?

Ik wist van jongs af aan dat ik Psychologie wilde studeren omdat ik wilde begrijpen waarom mensen reageren zoals ze reageren. Ik had echter geen idee wat een Psycholoog doet. Wanneer jongeren na het voortgezet onderwijs niet weten wat ze willen studeren is dat niet erg. Je hebt tijd nodig om dat te ontdekken. Een gap year kan helpen om te ontdekken wat voor jou belangrijk, waardevol is. En ontdekken dat iets totaal niet bij je past is ook heel leerzaam. Zelf heb ik veel gehad aan mijn tijd bij de scouting. Als 18-jarige gaf ik training aan scouts over leiderschap en sprak ik met hen over wat voor hen belangrijk was in het leven. Ik probeerde dingen uit en leerde zo mijn kwaliteiten kennen en ontwikkelde skills die me later goed van pas kwamen. Ontdekken en ervaren is ontzettend belangrijk. Doe mee aan workshops, activiteiten en stel jezelf vragen: wat is voor mij van waarde en waarom? Praat hierover met een coach, trainer of vriend(in). En houd jezelf voor ogen: je kiest nooit voor heel je leven.

Je hebt vrij rigoureuze keuzes gemaakt in je leven. Hoe maak jij keuzes en vind je keuzes maken lastig?

In mijn studententijd stoorde ik mij aan het negatieve denken en de passiviteit van sommige leeftijdgenoten om mij heen. Ik stelde voor een ambitieus doel te stellen en dat te realiseren. De uitkomst van onze brainstorm was dat we de Kilimanjaro in Tanzania zouden bedwingen. Niet alleen in fysiek opzicht een uitdaging maar ook een kostbare aangelegenheid en geld hadden we niet. Er moest gezocht worden naar sponsoren in een crisistijd waarin bedrijven en organisaties de hand op de knip hielden. Het schoot niet erg op en drie weken voor vertrek hadden we nog onvoldoende geld om de reis te bekostigen. Iedere dag vroeg ik me af: wat kan ik vandaag doen om dichter bij het doel te komen. We gaven niet op en het is ons gelukt; om voldoende geld bijeen te sprokkelen en om de top te halen. Daar op die hoogste berg van Afrika had ik het gevoel: als je het echt wilt is niets onmogelijk!

Wat een prachtig gevoel moet dat zijn. Ken je ook de twijfel, onzekerheid en angst die hoort bij keuzes maken?

Natuurlijk ken ik die. Toen Andrea en ik besloten onze baan en bestaan in Polen op te zeggen kwam die angst en onzekerheid om de hoek kijken. Angst is op zich niet verkeerd. Niet bang zijn, dat is pas eng! Angst houdt je scherp en helpt je risico’s goed te onderzoeken. Ik ga altijd in gesprek met mijn angst en onderzoek wat reële angst is en wat niet. Angst is geen goede raadgever; het is niet goed om vanuit angst keuzes te maken.  Het idee van blijven was voor mij meer beangstigend dan alles opgeven en het onzekere tegemoet gaan. Wachten op iets dat in de toekomst misschien gaat gebeuren is vaak een illusie.

Veel mensen zijn bang om fouten te maken, om te falen. Hoe kijk jij daar tegen aan?

Je faalt alleen wanneer je opgeeft. Er is geen snelweg naar succes. Je komt altijd tegenslag tegen. Dan heb je moed nodig om door te gaan. Proberen en nog eens proberen, vallen en opstaan, net zo lang tot je je doel hebt bereikt.

Je komt altijd tegenslag tegen zeg je. Je spreekt uit ervaring?

Toen ik besloot mijn baan en leven in Polen op te zeggen om te kunnen samenwonen met Andrea in Italië volgde er een moeilijke periode in mijn leven. Ik kende de taal niet, ik kon mede daardoor mijn vaak niet uitoefenen en kreeg te maken met een cultuur en gewoonten die mij vreemd waren. Dan word je behoorlijk met jezelf en met je eigen schaduw geconfronteerd. Ik heb hiervan geleerd: je kunt altijd opnieuw beginnen.

Tijdens onze eerste reis kwam onze relatie behoorlijk onder druk te staan. Ik ontdekte dat eerlijkheid de sleutel is naar een oplossing. Eerlijk zijn naar jezelf en eerlijk naar elkaar en alles open durven bespreken ook al weet je niet wat de consequenties daarvan zijn.

Hoe hebben de reizen, de ontmoetingen met mensen uit al die verschillende landen en culturen je beïnvloed?

Ik heb het gevoel dat ik de essentie van het leven beter begrijp. Ik kan beter beoordelen wat echt van waarde is en wat niet. Het heeft me enerzijds kalmer gemaakt en anderzijds heel krachtig, in de zin dat ik het gevoel heb alle situaties aan te kunnen. Ik heb geleerd dingen te relativeren. Alle dingen gaan voorbij en de dingen zijn vaak niet zo objectief als ze lijken. Het is maar hoe je ernaar kijkt. Ik heb veel culturen en religies gezien en ervaren. Voor mij zijn het verschillende verhalen die gaan over één essentie. Het reizen bracht me dicht bij de natuur en mijn eigen natuur.